De ultieme droom voor een speaker is nog altijd verslag te mogen doen van het NK op de weg. Wat dat betreft mocht ik niet mopperen, al in 1983 mocht ik samen met Chris Delbressine het commentaar verzorgen. In die tijd was het zo dat je een dag als speaker fungeerde en een dag als assistent-wedstrijdleider. Dus in mijn geval op zaterdag de vrouwen en de amateurs becommentariëren en op zondag in de wagen van de wedstrijdleider de volgers en ook publiek op de hoogte houden van de wedstrijd. Plaats van handeling was Geulle, in de jaren ’80 de bijna vaste locatie. Het hotel in Valkenburg was klein, oud en laten we het over het aantal sterren maar niet hebben. Geen eigen douche, een slecht bed, eigenlijk leek het nergens op. Consul Joep Voots van het district Limburg had het geregeld, en, zei Joep, het mocht niet te veel kosten van de KNWU. En dus had Joep voor de allergoedkoopste oplossing gekozen. Wat me het meest is bijgebleven van dat weekend waren de avonden, waar onder het genot van een goed glas de mooiste verhalen voorbij kwamen. Zowel Chris Delbressine als Joep Voots, goede vrienden, zorgden voor de ene lachsalvo na de andere.
Het geven van commentaar bij een NK leek me geweldig, en dat was het ook. Al bij de vrouwen stond het zwart van de mensen. Thea van Rijnsoever won de wedstrijd, voor Mieke Havik en Leontien van der Lienden. Bij de amateurs won Gerrit Solleveld voor Bert Wekema en Jean Paul van Poppel… inderdaad, namen die later bij de profs tot de verbeelding spraken.
Zondags nam ik dus plaats in de wagen van wedstrijdleider Wim Jeremiasse om de informatie vanuit de koers door te geven. De overmacht van Ti-Raleigh, de ploeg van Peter Post, was groot. Jan Raas reed in de voorlaatste ronde weg en begon aan een prachtige zegetocht. Het publiek stond op de weg, de doorgang was net groot genoeg, het geschreeuw en gejuich geweldig, en ik kon het vanuit de wagen rechtstreeks op de geluidsinstallatie doorgeven. Kippenvel. Dat beeld en gevoel van toen vergeet ik nooit meer. Henk Lubberding en Adrie van der Poel werden 2 en 3, een volledig Raleigh podium dus.
In 1984 nam Kees Maas mijn plaats in, Chris Delbressine deed voor het laatst zijn klus. Chris had al diverse keren aangegeven dat hij in Kees en mij zijn opvolgers zag. Het was dus geen verrassing dat we in 1985 samen het commentaar deden. Ook nu deed ik de wedstrijden op zaterdag, en Kees op zondag. De dameswedstrijd was spannend, vooral omdat leidster Thea van Rijnsoever er in slaagde om als eenzame koploopster in de finale de hekken in te rijden. Een val die er bijna voor zorgde dat de achtervolgsters terug kwamen. Omdat er een camera van de NOS meereed en er een monitor in de jurywagen stond kon ik het publiek precies op de hoogte houden. Nu heel gewoon, toen een unicum. Gelukkig voor Thea bleef ze alleen voorop en werd zo, net als in 1983, kampioene. Heleen Hage en Hanneke Lieverse werden 2 en 3. De amateurwedstrijd werd zelfs semi-live en in de finale live uitgezonden door de NOS, met commentaar vanuit de studio door Mart Smeets en vanaf de finishlocatie door Jean Nelissen. Die zag provinciegenoot Peter Harings winnen, met Peter Stevenhagen als tweede en Peter Hofland als derde. Opvallend: de enorme publieke belangstelling. En dat bij de amateurs.
De profwedstrijd op zondag was bij voorbaat al beladen. Jan Raas startte met het team Kwantum een eigen ploeg op, nam veel renners uit de ploeg Post over en dat bracht veel spanning met zich mee. De verhouding tussen Raas en Post, die sponsor Raleigh inwisselde voor Panasonic, stond op scherp, de pers had er veel aandacht aan besteed dus besloot juryvoorzitter Wim Jeremiasse om Post en Raas uit te nodigen voor een gesprek vooraf. En ik mocht, als assistent-wedstrijdleider daar als een van de weinigen ook bij zijn. De sfeer was bijna vijandig, de uitleg van Jeremiasse in de trant van “ ik wil geen gedonder “ duidelijk, maar het veranderde niets aan de spanning. En dat bleek ook. Waar Kwantum demarreerde reageerde Panasonic, als de Postmannen weg reden was Kwantum er als de kippen bij om het gat weer dicht te rijden. Ver in de finale reden twee renners dan toch weg; namens Post Gerard Veldscholten uit Oldenzaal, namens Raas de jonge Jacques Hanegraaf. Wat toen gebeurde leek wel wild-west. Zonder toestemming te vragen scheurde Post voorbij onze wagen, op weg naar de beide koplopers. Hij zag de bui waarschijnlijk hangen, m.a.w. hij vertrouwde het niet. En hij kreeg gelijk. Sprinter Hanegraaf reed plotseling weg bij erkend hardrijder en betere klimmer Veldscholten, die even later van een woeste Post vanuit de wagen de wind van voren kreeg. Het hoe en waarom, wat er precies gebeurde, en of het al of niet doorgestoken kaart was, daarover hulde iedereen zich na afloop in stilzwijgen. Voor mij een ervaring om nooit meer te vergeten.
Harry Middeljans
