Afgelopen zaterdag was ik bij de uitvaartplechtigheid van een kennis. Betrokkene was dik in de negentig toen hij ging hemelen, dus is hij bepaald niet in de knop gebroken. De nazit in een naburig restaurant was, zoals zo vaak na de reeks uitgesproken lofuitingen – in dit geval overigens terecht – een genoeglijk samenzijn. Zo sprak de schrijver dezes medecolumnist Peter Bonder, een aimabele man die ik te lang geleden voor het laatst ontmoet had. Wij wijdden wat bespiegelingen aan de dood in het algemeen en de inmiddels gecremeerde vriend in het bijzonder.
Peter en ik zijn, om het eufemistisch te duiden, niet heel jong meer. Nu heeft Peter het geluk sinds ongeveer een half jaar opa te zijn, wat in mijn geval nog even op zich laat wachten. De nazaten van mijn eega en mij maken daar geen haast mee: zoonlief wisselt nogal eens van vriendin en de dochter heeft thans nog een hevige carrièredrang.
Niettemin: in het huidige tijdsgewricht maak ik meer begrafenissen dan bruiloften mee. Vanzelf ga je dan aan je eigen dood denken. Niet voortdurend, maar wel vaker dan voorheen.
Statistisch is de kans dat je in bed het leven laat groot. Vanzelf omdat je een groot deel van het leven in het ledikant doorbrengt en het voorts niet denkbeeldig is dat je door het een of andere fysieke malheur definitief tussen de lakens belandt. Deze optie spreekt mij niet bijzonder aan. Met name nu ik ook op vrije dagen vroeg uit mijn nest spring en de honden uitlaat. Daarbij sport ik mij een slag in de rondte. Als ik in het laatste geval het tijdelijke voor het eeuwige ruil, kan ik daar enigszins vrede mee hebben. Het is toch wel iets van in het harnas sterven.
De vraag is vervolgens, of je kunt bevorderen dat het stervensmoment eerder komt door jezelf letterlijk dood te lopen.
Dit is een these die het waard is om onderzocht te worden. Stel: je voelt je niet senang meer, je raakt vlot amechtig, artrose gooit zand in het bewegingsapparaat, ook sloffende dilettanten steken je voorbij. Wellicht is het moment aangebroken om de denkbeeldige handdoek in de evenmin realistische ring te gooien. Zou het mogelijk zijn om je einde tegemoet te lopen? Een interessante vraag. Men zegt wel eens dat een moeizaam vibrerende trimmer loopt als een dood vogeltje, maar ik zou deze ornithologische beeldspraak mogelijk in praktijk willen brengen. Dat vergt een ijzeren discipline. Dat is rennen tot zelfs voorbij het moment dat je zwarte sneeuw begint te zien. Dom doorgaan, alle fysieke en mentale tekens, inhoudende dat deze gekheid moet stoppen, negerend. Hollend over wat achteraf een dood spoor blijkt te zijn.
Overigens is daar nu en, naar ik mag aannemen, in de nabije toekomst nog geen sprake van. Ik wil eerst nog opa worden. Van een stuk of vier kleinkinderen.
Erik Endlich
