Wee’j et nog? Vaste neet, want der is alwier nen anderen oorlog woer’w met ons allen verontweardigd oaver zint vanachter onze sköarmkes. Vuur een poar joar wierumme begunnen der leu met grote zwarte vlaggen met witte kriebels der op te zweeien en leu in strakke films ’n kop of te snieden, want dat deed et good op de socials.
Mer dat was neet genog. De kearls van de höarige kiwwe begunnen met bommen en bulldozers historische bouwwoarken te vernachelen: Ninevé, Nimrod, Baal Shamin, de bookhallen van Mosul. Oaverbliefsels van tieden at öar geleuve nog neet bestund — wat al te denken zol mutten geven — en dat kon natuurlik neet.
Et maken neet oet dat dee zammeling poers, rotsbeelden en heupe kennis al doezenden joaren stunden. Dat ze testament warren van onze vuurolden en öare kultuur, woer as wiej onze wiesheid en wiezen van leaven an te danken hebt, woer a’w ons oaver verwonderen köant en wat ons kan samenbrengen as leu. Kaboenks, der of, vort met dee olde bende.
Oaver de hele wearld deden de leu van “wat verskrikkelik!” en beklagen zik oaver et verlees van disse vuurname historische kunstskatten. Ik denke neet dat der ook mer iemand is ewest den as zik doarduur rap bekearen. Et ennigste wat ze der met bereiken is dat leu nog nen grötteren hekel an öar kregen en öar van alle kanten tegen begunnen te woarken. Want feitelik was der al ne stea vuur öar geleuf, mer mu’j dat een ander neet opdringen. Et lastige met fanatiekelingen is dat ze gin andere zeenswiezen tooloatt. Ze skreeuwt moard en brand dat ze ‘onderdrukt’ of of ‘edwungen’ wordt, mer doot dat met etzelfde gemak een ander an. He’w der trouwens in Riessen ook zat van.
En zo is dat noe ook met dee soepsmearders in de Europese musea. Da’j een toppunt van kultuur moodwillig goat versmearen um leu te shockeren en oewen zin duur te drieven. Ik kan mie neet indenken dat der ook mer iemand inenen anders van geet leaven. Et punt is wal dudelik, doar neet van. Dee wat der wat met wilt, deden dat al. Vake zint dat juust leu dee wal es een museum bezeukt.
Dat et allemoal wal wat minder en natuurvreandeliker mag, kan ducht mie iederene met ook mer een stipken geveul in de hoed zik wal in vinden. Mer leu skrik anjagen met verwoosting van oarfgood um ze töt oew oavertuging te dwingen, dat is de definitie van terrorisme.
Stelt oe vuur at de springmeaster de Pelmölle op zol bloazen. Of dee maaksels van Hallema op de rotondes. Naja, noe’j et zo zegnt…
Martin ter Denge
