Naast een verzameling boeken over poolexpedities, Noord-Amerikaanse indianen en sportvissen heb ik een plankje met van alles over atletiek. Dat heb ik sedert de jaren 70 opgebouwd en omvat, naast historische werken over de Olympische spelen en biografieën van bekende atleten, ook folianten die zien op de fysiologie, techniek en inspanningsleer van sporters.
Nu het werkzame deel van mijn bestaan achter mij ligt heb ik tijd om in onze boekenkast te grasduinen. Alles nog eens doornemend valt op, hoe vaak de denkbeelden over met name het hardlopen zijn veranderd. De pockets die dateren uit de jaren zestig en het beoefenen van de atletiek tot onderwerp hebben, zijn uitsluitend bedoeld voor de enkelingen die zich tot de moeder van alle sporten aangetrokken voelden en op “het veld” spurten, sprongen, wierpen of zich specialiseerden in de lange afstanden. De laatste groep bestond uit een beperkt aantal zonderlingen, voornamelijk lieden die van de eerste drie genoemde disciplines niets terecht brachten. Stijve atleten, maar door een speling van de natuur voorzien van een schier eindeloos uithoudingsvermogen. Dat was de tijd dat driekwart van de hardlopers op de marathon binnen drie uur de finish passeerde.
Hoe anders werd het met “Het hardloopboek” van de Amerikaan James Fixx – ook in mijn bezit. Deze man ontketende de zogenaamde trimrage voor lui, die niet perse gebouwd waren voor de lange adem. Neen, de gedachte was dat het goed was voor met name de steeds uitdijende vormen van vooral de Amerikaanse bevolking, waarbij Fixx ook aandacht besteedde aan het gevoel van vrijheid dat “joggen” gaf. Sedertdien komen wij in stad en op het land zwoegende types tegen, bij wie de eerste gedachte is dat een activiteit als koersbal, walking soccer of kruiswoordpuzzels oplossen aanmerkelijk beter passen bij deze moeizaam vibrerende lopers. Het leidde er evenwel toe dat deze dilettanten de marathon ontdekten, waardoor een overgroot deel van de participanten reeds content was indien zij voor donker over waren. Dat trimmen gezond is werd overigens gelogenstraft door het overlijden van Fixx, die tijdens het hardlopen een hartstilstand kreeg.
Enfin, wat volgt zijn – naast een stroom aan boekjes over wat steeds “trimmen” wordt genoemd (zoals: “Trim u fit”) – een reeks wetenschappelijke publicaties over wat nu slim en effectief trainen is. Hieruit volgt doorgaans de conclusie dat gewoon gaan hardlopen een recept is voor een ellendig bestaan vanwege hardnekkige blessures en mentale problemen. Wat het mentale betreft: ik bezit enige publicaties over chi-running en mindfulness walking, die eind jaren tachtig begin negentig menig loper enigszins daas en met een flauwe glimlach tot joggen verleidden.
Sedertdien ben ik gestopt met het aanschaffen van hardloopboeken. Nadat ik deze jaren achtereen bestudeerde, ben ik tot de conclusie gekomen dat het een kwestie is van het vlot het ene been voor de andere zetten. De rest is flauwekul.
Erik Endlich
