As kearlke van vieve kreeg ik vuur ’n verjöardag vief platen van mienen Janeum. Hee deed der niks met en mien vaar en moor hadden em ezegd, onzen Matn har wal geveul vuur muziek. Köm hee der mooi vanof. Hee deed mie veer platen van de Johan Willem Friso Kapel en nog een poar van dee grootmachten mear. Ook ne plate met op de vuurkante nen foto van ne klurige kaste zat der tusken. Doar zatten krullen en sierlike letters an, en pupkes met bellekes in de handen. G.-P-e-r-l-e-e kon ik nog mer pas leazen.
Et was nen LP van et bekendste dreeiörgel van Nederland: de Arabier. De muziek, och man, wat ne wille har ik doar van. Precies woeras et apparaat noa et zoere van ’n oorlog vuur bedoold was.
Mien zuster spöllen ook wal örgel, en in de koarke plearen et der ook best op. Mer dit was gezellig: et flieperdefliepen en tuuterdetuten klengerdekleng bom en de versjes leaden makkelik in et geheur. Doem in ’n mond. Ik kon der letterlik uren noar lustern.
Later, do a’w net riejbewies hadden, deden Voortjans en ikke gearne parkeren tusken et petjesvolk in öare Golfjes met et gat an de grond en lellike dörskemöllenmuziek oet de kasten te plearen. Wiej in Voortjan zienen ofzichteliken, kanariegellen Hyundai, met nen MP3-CD van ‘n Arabier op standje bloazen. En dan wiej oet ‘n auto en der nöast een geboar maken as of wiej an et grote rad dreeien. Wee was der noe belachelik?
Ondertusken deed ik ook nog zelf muziek maken, met ’n komputer. In al dee computerprogramma’s mu’j de digitale instrumenten een sein geven dat ze an en oet mut. Dat doo’j op een tiedverloop, met stipkes en balkens, vuur iederen toon afzunderlik. Wo länger zonnen balken, wo länger ’n toon.
Feitelik etzelfde as dee eulderwetse beuker wat achterin een dreeiörgel goat. Doar löp ne lappe papier met geatjes en balkens der in oaver nen bloasbalg wat niks dut as poesen tegen dat papier. An de andere kante van et papier wocht nen riegel met örgelpiepen. Zo gauw as der in dat papier zo’n gat vuurbie ’n bloazerd löp, sköt der nen lochtstoot ne piepe in. En dan krie’j nen toon. A’j dat met regelmoatige stoten doot en korten en langen, dan he’j muziek.
Feitelik is dat ook wo as alle DJ’s muziek maakt. Gewoon digitale dreeiörgels. Dus komt mie neet nöalen da’j gin dreeiörgels magt heuren. Oewen Top 40 steet der vol met.
Martin ter Denge
