In de vekaansietied weet kraantenvullers leu nooit woer ze oaver schrieven mutten. Gelukkig zeent ‘r Olympische Spelen in Paries. Mear dat is vuur de echte deskundigen. Vuural ook umdat ‘t geet oaver openingsceremonies van ne schilderieje van Da Vinci woer leu André van Duin-grappen oaver maakt dee ze vaste neet emaakt hadden as ze echt wat van Da Vinci hadden of-eweten.
Daankboare vekaansie-onderwerpen zeent ook altied de eikenprocessierups, de alderbassende weensten op soft-ies, de graancirkels en de taalverloedering. De grötste taalverloedering is trouwens met stip het duur mekoar gebroeken van verschillende taalregisters. Hoaste honderd joar geleden zea dialectgrootmeaster Karel Schönfeld Wichers (breur van Belcampo) al da’j beer en wien nooit in één glas mutten goojen. Van lekkern beer en goodn wien blif dan niks oaver. Doot dat dan ook neet met Hollaands en Twents.
Taalkenner Paul Abels hef in Tubantia ‘n soort zeer-kort-verhaalcolumn. In 120 wöarde putdeepzinnige dinge zeggen. A. L. Snijders kon dat heel good. Mear alleman is ginnen A. L. Snijders. Kort en good is ook machtig meuilijk. In de komkommertied wordt dat al heel gaauw pseudo-filosofisch genöal oaver de veroonderstelde verschillen tusken de klassieke Tweantse oetdrukking “doar zö’j het vuur hebm” en de moderne zegswieze “geen probleem” van de jongeren.
Het hef totaal gin zin um twee taalregisters met mekoar te vergelieken op dit soort specifieke oonderdelen. Het is ook volslagen zinloos um te klagen det nen moojn Merlot neet hoppig smaakt. Of iej mutten eerst mu’j zukke verschillen geleufweardig wegredeneern en dán pas he’j de ruumte vuur een vergeliekend taalwaren-oonderzeuk.
“Geen probleem” biej de jeugd hef as ennige oorzaak dat de streektaal an ’t oondergoan zeent. Jonge leu doot gin plat mear, want ze heurt um zich hen vuural Engels en dan ma’j al bliej wean as ze dudelijk “geen probleem” zengt woer de grootoolders “doar zö’j het vuur hebm” zeaden. Noadeanken of aandere talen net zukke trefzekere zegswiezen hebt as het oale Tweants, is weardige tied verknoojen. Least dan lever een good book.
Engels, Fraans en Duuts duur mekoar gebroeken is ’t zelfde as wien, beer en whisky duur mekoar oet één glas dreenken. Talen goat zo noar de Filistijnen. Dat is al volop gangs en doarumme krie’j elk zommer wier dat genöal oaver dee mooie oale Tweantse oetdrukkingen. Mear het is niks aanders as een nostalgisch verlangen noar ’t boerderiejke woer groffa Betsy 1 en Koba 2 nog met de haande melken. En onderwiel doot deezelfde klagers Hollaands met de kleanwichter en met ‘n hoond.
Gerrit Dannenberg
