Rechtevoort is ’t in de mode um oaweral excuses vuur an te beden. Vuur het tot slaaf maken van leu in de koloniën. Vuur het vernelen van de natuur. Vuur het greawn van kanalen. Vuur het halen van gas oet de Groningse groond. Vuur ‘t ummehown van grote percelen bos in Europa umdat doar leu mossen wonnen. Vuur degradatie oet de eredivisie. Vuur het doodskeetn van wölve. Vuur het doodjaagn van hazelwörme op ’n Hoolterboarg. Vuur een hoond van de buurman nen körk in ’t gat drukken umdet’e biej oe in ’n siertuin drit.
Good begriepen: zeggen de’j wat verkeerd hebt edoan is ne hele goo zaak. A’j der nog biej zengt da’j in het vervolg zöalt oetkieken um ’t neet wier te doon nóg better. Mear wa’w vandaag-an-dag doot is oaweral excuses vuur anbeedn en dan vuur dinge woer de leu van teegnswoordig niks gin skoold an hebt.
De börgemeaster van Riessen hef zin excuses an-eböaden an de noabestoanden van de hoaste oetgereujde Riessense jödse gemeenskop. Ach, neet verkeerd netuurlijk. Der zeent vaste dinge verkeerd egoan. Dat wusse viej trouwens al heel lange, want Presser hef noa een oorlog in zin rapport Ondergang keiharde conclusies etrökken oawer de manere van doon van de oawerheaid in ’n oorlog. En toch…elke keer krieg ik wier nen knup in de mage a’k heure van excuses. Iej veraandert der de geschiedenis namelijk neet met. Iej köant de Coentunnel nen aandern naam geewn; wat ‘r in het verleden an slaawnhaandel is edoan, veraander iej niks an.
En doarbiej, neet allene met de jödden en de slaafgemaakte leu zeent dinge vreselijk verkeerd egoan. Mear iej köant het mensdom neet precies verdelen in goo en slechte leu. Biej de ondergrondse zatten leu dee neet deugden of dinge duurspeulden noar de Moffen. Op een Koningsbeelt in Riessen zatten vreandelijke Duutsers op ’n oetkiektoorn. Ze konn heel good opscheten met de leu oet de buurte. En toch steukn ze der ene dood. Per oongelukke? Oet oawermach? Wee zal ’t zeggen. Bede viej ook excuses an det ‘r noa een oorlog zo mear ineens leu biej de ondergrondse warren dee in ’n oorlog tot an de strotte in ’n zwarthaandel hadden ezetten? Excuses an dee meaks dee verliefd wörden op zonnen skiern jongn Duutser en doar met vriejden? Dee he’w noa een oorlog een kop kaal-eknipt nota bene!! Excuses vuur de manere woe-w de NSB’ers dreks noa de bevrijding behaandeld hebt! Woer – net as biej de Jödn – huze van löag-ehaald zeent? Of dee neet mear welkom warren biej eurn ooldn baas? Excuses vuur het bombardemeant van Dresden? Excuses vuur de leu dee in ’n oorlog an de koo-kaante bleewn en toch noa ’n oorlog de böste vol medallies kregen..?
Allemoal gebuurd in de tied van toen en oonder de umstandigheden van toen. Met excuses veraander iej het verleden neet. Fealijk is excuses ook gin good woord. Verschoning zengt de Vlamingen. Mer wat smearig is, kö’j neet met excuses schone-wasken. In oons plat he’w doar een better woord vuur: hartzear. Iej veult de zearte van binnen biej dinge dee noaderhaand volslaagn verkeerd zeent edoan, mear woe’j niks mear an veraandern köant. En juust dét gef extra hartzear! Zó zear da’w het vanof nou heel aans munn doon. Vertelt dét de leu en de wichter van non. Doar he’j mear an as an excuses.
Gerrit Dannenberg
