Het was me het weekje wel! De vrijwel definitieve déconfiture van het Nederlandse voetbal kon niet beter worden verbeeld dan door de publieke liquidatie van coach Blind. Als we in een dergelijke week de collectieve voetbalkennis van de Nederlandse bevolking zouden kunnen bundelen zouden we tot in lengte van decennia aan de top van de voetbalketen staan. Maar zo werkt het helaas niet.
In 1977 maakte ik als amateurwielrenner en deel uitmakend van de nationale selectie, het eerste ontslag van een bondscoach mee. De Amsterdamse Coach Joop Middellink werd na zeventien jaar bewezen diensten door de KNWU aan de kant geschoven. Niet zo verwonderlijk gezien de uitslagen dat jaar. Maar vooral de respectloze verwijdering en behandeling van de mens Middellink zette bij een aantal amateurwielrenners kwaad bloed. Met onder anderen de veel te vroeg overleden Bert Oosterbosch toog ik met een aantal renners naar het bondsbureau in Woerden om bij de KNWU ons beklag te doen over de handelwijze van de bond. En om een respectvol signaal af te geven aan coach Middellink. Vanzelfsprekend leverde onze actie niets op. Middellink werd vervangen door Rini Wagtmans, die ons vervolgens door zijn verfrissende aanpak in 1978 onmiddellijk naar enorme prestatiehoogten stuwde.
Bij wanprestaties in het voetbal krijgt de trainer uiteindelijk altijd de zwarte piet toegespeeld. Een trainer die zich als aangeschoten wild langs het veld beweegt is een gemakkelijke schietschijf voor ondermeer fotografen en cameramannen. Een moment van onoplettendheid en een pink in de neus -of de kont- kan al desastreuze gevolgen hebben voor de beeldvorming. De oeverloze leuterprogramma’s op zondagavond leiden doorgaans de definitieve val in, de opvolgers schudden de bedjes alvast op. Dit is een van de redenen waarom ik mijzelf niet geroepen zie om commentaar te leveren op ontwikkelingen en prestaties in het huidige wielrennen. ‘D’ruit is d’ruit, weg is weg’. Vanaf de veilige zijlijn meehuilen met de wolven in het bos is al te gemakkelijk.
Het ontluisterende lossen van klassiek Lotto-Jumbo kopman Lars Boom tijdens de recente klassiekers stemde mij toch tot nadenken. Bovendien zijn de Nederlanders -op een enkele uitzondering na- dit voorjaar vrijwel niet in beeld. In het wielrennen gaat het om winnen. Het winnen van een koers is als een orgasme, en misschien nog wel beter. Je bent de beste en in extase mag je als winnaar de armen ten hemel heffen en een oerkreet slaken. Als jonge renner fiets je in volledige vrijheid, vrij van knellende ploegverbanden en kun je tientallen overwinningen bij elkaar fietsen. Dat wordt anders naarmate je ouder wordt en carrière maakt. Ik wilde als renner echter altijd enkele keren per jaar de ultieme ontlading van een overwinning ervaren. Ook al waren het dan maar ritjes of koersjes van niks, winnen is altijd moeilijk. Ik stond als prof jaren achtereen tussen de 110 en 130 dagen per jaar aan de start van een koers. Bij de grote klassiekers en de grote rondes -vaak 2 per jaar- als knecht, met weinig speelruimte. De koersen met mogelijke speelruimte had ik altijd goed in beeld. Daar lagen de kansen om mijzelf van de broodnodige bevrediging te voorzien.
In de huidige wielersport wordt alles wetenschappelijk berekend, geprogrammeerd en uitgevoerd. Recent sprak ik een renner van een Nederlandse ploeg. Sinds jaren vervult hij een ‘dienende rol’ in zijn wetenschappelijk-tactisch uitgekiend topkoersprogramma van 65 dagen, dat hem geen enkele speelruimte biedt. Renners die niet meer met zichzelf kunnen spelen worden kantoorpikkies, zonder kraak of smaak.
Theo de Rooij
