Grappig: net een film over Jesse Owens gezien. De moeizame start van een zwarte atleet in raciaal Amerika, zijn talent, triomfen, tragiek, eerherstel, tragische dood. Vanzelf gaat je hart als atleet sneller kloppen bij deze biopic. Onvoorstelbaar: vestigde in 1935 tijdens een wedstrijd in Amerika in 45 minuten tijd 6 (zes!) wereldrecords. Zal in de atletiek niet weer gebeuren. Geweldig ook hoe hij in 1936 de nazi’s te kijk zette tijdens de Olympische spelen in Berlijn. Een zwarte atleet die vier gouden medailles won: 100 en 200 meter, verspringen, estafette. Ik kan geen genoeg krijgen van de wat flikkerende zwart-wit beelden waarin deze kanjer met zijn wat merkwaardige passen – erg rechtop en met een hoge pasfrequentie – iedereen achter zich liet. Inclusief de verrassende derde op sprint, de Nederlander Tinus Osendarf: fout in de oorlog, maar ook een simpele en tragische figuur die voor de verkeerde kant had gekozen. Jesse kon goed opschieten met Luz Long, de Duitster die tweede werd met het Olympische verspringen nadat hij Jesse had geholpen had door de kwalificatie te komen. Luz sneuvelde later aan het front.
Enfin: Jesse Owens. Mijn moeder heeft hem ontmoet. Zij was lid van de Nederlandse Olympische ploeg. Ik heb nog een foto van haar, in het Olympische stadion in Berlijn, met naast haar een ploeggenote genaamd Fanny Koen. We hebben nog een fout boek die de deelnemers kregen met de titel Deutschland en een herinneringsmedaille.
Mijn moeder beweerde zelfs een handtekening van Owens te hebben gehad. Die heb ik nooit gevonden, maar wel van Ralph Metcalfe, teamgenoot van Jesse en tweede op de Olympische 100m, tevens teamgenoot op de gouden 4×100 estafette. Ook een interessante man die het tot lid van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden schopte.
Romantiek in de sport: daar houd ik van. Zwarte atleten, gediscrimineerd in eigen land, meedoen aan de Spelen in een verre en eveneens raciale natie. Dan toch winnen in een kolkende massa bestaande uit meest nazigezinde toeschouwers. Na terugkomst in de states kreeg hij een tickerparade in New York. Vervolgens moest hij vanwege zijn huidskleur de goederenlift nemen om zijn eigen receptie in het Waldorf Astoria bij te wonen. Dat is alles behalve romantisch. Discriminatie aan beide zijden van de Atlantische Oceaan destijds. We zijn niet heel veel opgeschoten sedertdien.
Maar sport slecht grenzen. Al is het maar voor even.
Erik Endlich
mooi verhaal gozert..