Maarten van der Weijden won 21 augustus 2008 op de Olympische Spelen in Peking goud op de tien kilometer open water-zwemmen en werd plotseling een bekende Nederlander. Niet alleen door zijn prestatie, want vooral door het verhaal erachter. Begin 2001 kreeg Maarten namelijk te horen dat hij acute lymfatische leukemie had. Hij verbleef een half jaar in het ziekenhuis en onderging vier chemokuren en een stamceltransplantatie. Na een strijd van vier jaar werd hij uiteindelijk volledig genezen verklaard en kon hij verder met het ontwikkelen van zijn zwemtalent, want hij was in zijn jeugd al een talentvol zwemmer. Tijdens de NK in 1998 won hij zijn eerste gouden medaille op de vijftienhonderd meter. In 1999 won hij er twee (de vierhonderd en de vijftienhonderd meter) en in 2000 drie, want de achthonderd meterkwam erbij. In datzelfde jaar werd hij bij het WK open water in Hawaï negende. Zwemmen kon hij dus en gelukkig na zijn strijd tegen kanker nog steeds. In december 2008 werd Maarten gekozen tot sportman van het jaar en tijdens de uitreiking van zijn Jaap Eden maakte hij bekend te stoppen met de wedstrijdsport: ‘Nu ik heb kunnen laten zien wat er allemaal mogelijk is na kanker, is de cirkel rond.’ Hij gaf aan geen slaaf meer te willen zijn van zijn eigen prestatiedrang, maar tevens dat hij zich zal blijven inzetten voor de strijd tegen kanker.
Dat dit geen loze woorden waren heeft hij meer dan waargemaakt, want sinds zijn gouden race in 2008 geeft hij wekelijks presentaties bij bedrijven en ondernemers, maar ook opleidings- en zorginstanties. Zijn doel is het publiek na te laten denken en hen aan te sporen om zichzelf te verbeteren. Hij legt een duidelijke link met sport en bedrijfsleven en de omgang met tegenslagen. Zijn verhaal is niet een gelikte presentatie ondersteund door een flitsende powerpoint, maar een puur verhaal dat je aan het denken zet en je jaren bij kan blijven.
De 37-jarige zwemmer wil echter nog meer aandacht en geld voor kankeronderzoek en zo’n drie jaar geleden kwam hij met een werkelijk krankzinnig plan op de proppen. Dat deze man, als hij iets in zijn hoofd heeft dit ook waar gaat maken, is inmiddels wel bekend en dus is hij bijna tien jaar na zijn olympische titel van Peking het water ingedoken voor een bijna onmenselijke beproeving. Hij is van start gegaan om de Elfstedentocht zwemmend af te leggen en daardoor veel geld op te halen voor elf kankeronderzoeken. Geen mens heeft het ooit in zijn hoofd gehaald om deze tocht van bijna tweehonderd kilometer zwemmend af te leggen en ik las zelfs ergens dat dit gekkenwerk is.
Of hij maandagavond de tocht der tochten zwemmend kan voltooien weet ik niet, maar het feit dat hij er serieus aan begonnen is, is typerend voor de mens Maarten van der Weijden. Een uniek persoon, waarbij gelukkig ook ergens een steekje los zit.
Chris Walraven