Dinsdag 14 november schreef voormalig tophockeyer Jacques Brinkman een column in de Telegraaf die nogal wat stof deed opwaaien. Zijn stelling: dopingcontroles veroorzaken chaos dus afschaffen! Het gevolg was een lawine aan Tweets, commentaren in kranten, op radio en tv en een discussie die alle kanten op vloog. Er was alom onbegrip over de dopinginsinuaties aan het adres van Dafne Schippers.
Mede oorzaak van de voortdurende dopingpolemiek is het onmogelijke spagaat waarin onze maatschappij de topsporter dwingt te acteren. Enerzijds zien we met z’n allen graag dat jonge mensen in de kracht van hun levens de extreme grenzen van hun prestatievermogen opzoeken, vaak gestimuleerd door vermogende sponsors die de lat tot op het uiterste randje leggen. En omringd door begeleiders die er in bepaalde takken van sport nauwelijks in slagen het doorgeslagen ambitieniveau, gecombineerd met een exorbitante beloning, kunnen laten resulteren in voorbeeldgedrag. Anderzijds moet topsport voldoen aan een door de industrie opgelegd verwachtingspatroon met betrekking tot normen en waarden: schoon, eerlijk, ethisch hoogstaand. Diverse fundamentele rechtsbeginselen en regels gelden voor iedereen behalve voor topsporters. Recht op privacy? Geofferd op het altaar van de geloofwaardigheid van de dopinginquisitie. Verplicht DNA afstaan zonder afdoende vertrouwelijkheidsgaranties? Het was aan de orde voor de start van de Tour in 2007. Onschuldig tot het tegendeel bewezen is? Topsporters in bepaalde sporttakken worden op voorhand schuldig bevonden, zelfs voordat de volledige rechtsgang doorlopen is. Recht op een betrouwbare overheid, die niet tussentijds en met terugwerkende kracht regels en strafmaat verandert? In de sport gebeurt het bij voortduring. Dit verschaft de industrie het alibi om tweejaarlijks te kunnen roepen: ‘De beste spelen ooit!’
Ondertussen blijken instanties die moeten zorgen voor een verantwoord en veilig sportklimaat zelf tot op het bot verrot te zijn. Hoe kan het ook anders? Als alleen de negatieve controle de onmenselijke maat betekent, hebben sommige lieden er blijkbaar betonboren voor over om door meters dikke muren heen te breken en testen te vervalsen. In het vooruitzicht van succes en ‘eeuwige roem’ zijn blijkbaar niet alleen sporters bereid tot het uiterste -en ver daarover- te gaan.
Psychische en lichamelijke integriteit vormen de principieelste waarden. Respect en begrip voor het individu omwille van de prestaties de we van de sporters verlangen. De verantwoordelijkheid die coaches, trainers en begeleiders op zich moeten nemen voor jonge mensen die bereid zijn extreem te offeren en tot het uiterste te gaan. De sporters verdienen het omringd te worden door mensen die hen kunnen weghouden van de waanzin. Zodat zij na de sport hun levens kunnen voortzetten, zonder zich zorgen te hoeven maken over eventuele latere fysieke of psychische schade, veroorzaakt door verkeerde keuzes. Dat is het enige steekhoudende ‘level playing field.’ Controles zijn in deze context een noodzakelijk kwaad. Niets meer en niets minder.
Theo de Rooij
Ware woorden Theo