Het huidige voetbal ligt op sterven. De club die geen Russische miljardair of sjeik als eigenaar heeft, zal langzaam doodbloeden. De lijst met clubs die in financiële nood verkeren groeit met de dag en de miljardairs zitten als gieren op een rots te azen op hun prooi. Vijftien clubs uit de Premier League zijn al in handen van miljardairs. Het is een speeltuin geworden van een select groepje Dagobert Ducks. In Engeland zijn supporters al lang niet meer fan van een club, maar van een hobby van iemand die duizenden kilometers verderop in een zwembroek op een jacht zit.
Vergeleken met de Premier League is de Eredivisie een Volkswagen Polo naast een Lamborghini Aventador. Een miljardair pocht niet met een Polo. Vitesse werd door het grote Chelsea nog als Polo gebruikt om de kleinere boodschappen in te vervoeren, maar inmiddels staat die ook alweer zwaar afgeprijsd op Marktplaats. De Nederlandse competitie is niet sexy genoeg voor het buitenlandse geld. Gelukkig maar, want het kan de redding betekenen voor de supporter. Het vraagt alleen een totale cultuurverandering.
Twee jaar geleden zette ik een plan op papier genaamd Project Socio’s. De bedoeling van Project Socio’s is om een voetbalclub te laten leiden door supporters die overal een stem in krijgen. Van aankopen tot verkopen en van opstellingen tot wissels tijdens de wedstrijd. De sleutel zit hem in transparantie. Transparantie wordt geboden door de trainingen en besprekingen live op internet uit te zenden en de resultaten hiervan te vangen in statistieken. Deze statistieken geven de supporter/socio een duidelijk beeld over hoe de spelers functioneren, wat hun krachten zijn en waarom ze niet of juist wel goed genoeg zijn om in de basis te starten. Geld wordt gegenereerd uit abonnementsvormen, reclame-inkomsten en mogelijkheden tot mini-investeringen. Project Socio’s is een combinatie van het populaire voetbalspel Football Manager, het American Football programma Hard Knocks van HBO en de film Moneyball, maar dan in het echt.
Een utopie? Ik denk van niet. Weleens gehoord van Murciélagos FC? Deze club uit Mexico is wereldberoemd geworden, omdat hier de supporters het voor het zeggen hebben. De supporters kiezen de opstelling, de wissels en de tactiek van de club. Spelers van Murciélagos FC geven zelf aan het prettig te vinden, omdat ze de volledige steun van het publiek voelen, want die heeft het team zelf opgesteld. Bankzitters doen beter hun best om het vertrouwen van het publiek terug te winnen. Of wat te denken van FC Midtjylland, die op het punt staat Deens kampioen te worden door enkel vast te houden aan statistische analyses. Analyses van eigen data-analisten en statistieken van spelers die worden aangeleverd door externe bedrijven. Het zijn statistieken die voor elke club te koop zijn. Waarom deze dan niet delen met eigen supporters? Elk jaar wordt een American Football ploeg uit de NFL gevolgd door camera’s van het programma Hard Knocks. De camera’s zijn bijvoorbeeld bij tactische besprekingen in de kleedkamer en bij besprekingen rondom verlengen en beëindigingen van contracten. Spelers dragen een microfoon zodat de kijker het ervaart alsof ze er zelf bij zijn. Waarom kan dit niet in het voetbal waar de belangen (lees: geld) veel minder groot zijn dan in het American Football?
Het huidige voetbal ligt op sterven, maar kan nog gereanimeerd worden. Om gezond te worden moet er meer geld komen. Als dat geld niet uit het buitenland komt, dan moet er een nieuwe manier worden gezocht. Nederlandse clubs kunnen overleven als ze de supporter maar serieus nemen. De supporter voelt veel meer binding met de club als er meer transparantie wordt geboden. Gebondenheid zorgt voor meer omzet en exposure wat een club weer interessanter maakt voor sponsoren.
Voor FC Twente is het ook tijd geworden om de supporters serieus te nemen. Alle kampen zijn ontevreden. Het publiek is de technische staf zat, missen de connectie met de spelers en zeggen daardoor massaal hun seizoenkaart op. Technische staf en voetballers zeggen op hun beurt weer de steun van elkaar te missen. “Voetbal, Ambiance en Solidariteit” waren de drie pijlers waar FC Twente op steunde, maar daar lijkt weinig meer van over. Dit is het moment om toenadering te zoeken met supporters. Een Project Socio’s is voor een roemruchte club als FC Twente wat te ambitieus, maar er zouden zeker onderdelen toegepast kunnen worden. Laat het publiek maar eens echt zien wat er wordt gezegd tijdens de besprekingen. Geef het publiek een inzicht in trainingen en leg keuzes voor bepaalde spelers eerlijk uit op basis van statistieken. Creëer een volwassen band met de supporter. Begin eens klein en geef supporters met een seizoenkaart extra inzicht en een stem door ze mee te laten beslissen over bepaalde zaken als staantribunes, vertier in de rust of keuze van man of the match. Het zijn allemaal veranderingen die op korte termijn interactief in te voeren zijn door middel van een app of een site. De mogelijkheden zijn oneindig. Het geld ligt voor het oprapen zonder de supporter extra te belasten. Clubs moeten alleen uit dat conservatieve denken stappen.
Project Socio’s had de redding kunnen zijn voor clubs als RBC, Haarlem, AGOVV of Veendam. Clubs die voor een weeksalaris van een Chelsea-bankzitter schuld failliet gingen. Een voetbalclub geleid door de supporters, het is de machtspiramide op de kop. Het gebeurt misschien wel sneller dan je denkt.
