Joop Zoetemelk is de wielrenner die in de Tour de France een abonnement had op de tweede plek in het eindklassement. Daar kan zijn eerste plaats van precies veertig jaar geleden niets aan veranderen. Zoetemelk is misschien wel de beste profwielrenner ooit in de vaderlandse wielergeschiedenis, maar dan niet vanwege gloeiende genade, want vooral statistisch. Kijk alleen al naar het aantal tweede plaatsen dat hij in de Tour de France behaalde. Een tikje een saaie renner, een meefietser. Vanavond is er een documentaire op de vaderlandse televisie te zien over Zoetemelk. Heel toepasselijk op NPO2.
In een aankondiging maakt Omroep Max gewag van de ‘grootste Nederlandse ronderenner aller tijden’. Of dat zo is weet ik niet. In mijn beleving is Jan Jansen, de eerste Nederlandse winnaar van La Grande Boucle, in 1980, van grotere statuur. Ik weet ook wel dat het niet zo is, want wat heeft Jansen nou méér gepresteerd dan Zoetemelk. Niks, want zijn prestaties waren juist minder, zeker minder aansprekend. Maar ja, sport is emotie en ik herinner me als het daarover gaat vooral die wielerzomer van 1966 beter dan al die van de jaren zeventig en tachtig. Alles heeft een bestemde tijd; de indruk die iets maakt heeft veel zo niet alles te maken met je eigen ontvankelijkheid ervoor. Daar heb ik het ook met beiden over gehad toen ze eregasten waren bij een derny-wedstrijd in het dorp mijner inwoning.
Ik was in 1968 negen jaar en volgde met mijn vader aan de bonkige Philips-radio gekluisterd de Tour de France van dag tot dag. En de naam Herman van Springel staat me nog zeer nabij, want hij was het die de slotetappe op de Champs Elysees wist te winnen en daarmee ook de Ronde van Frankrijk, maar de Belg werd tot vreugderijke verbluffing van mijn vader en dus van mij afgetroefd door Jan Jansen, die de slotetappe, toen een tijdrit, met overmacht op zijn naam schreef, én voldoende seconden op Van Springel pakte om ook het algemeen klassement te winnen. Mij staat nog een spontaan buurtfeest bij ons in de Jalinkstraat bij.
Het wielrennen ben ik op de voet blijven volgen tot de zomer van 1977. Dat weet ik nog precies, omdat ik dat jaar na gediplomeerd afscheid te hebben genomen van het Christelijk Lyceum met mijn maat Adri Schippers een rondje om het IJsselmeer fietste. Daar deden we een paar weken over, omdat we alleen des ochtends de trappers beroerden. In de middag kozen we domicilie op een camping, teneinde via de transistorradio naar het radioverslag van de Tour de France te luisteren.
Ik maakte ook aantekeningen en verslagen, puur voor mezelf, in een schrift met gelinieerd papier. Aan die editie van de Tour de France deed bij de Nederlanders onder meer Fedor den Hertog mee, die volgens mij ook nog een etappe won. Hij was mijn favoriet, om geen andere reden trouwens dan dat ik hem in de jaren zestig al had zien rijden in lokale kermiskoersen op de Veluwe, waar mijn ouders in de vakantie te Nunspeet in de tuin van de familie Vis drie weken een zomerhuisje huurden. Mijn vader nam mij mee in die weken geregeld mee op koers en vertelde mooie verhalen over de broers Jans en Wicher Vlot, Dries van Wijhe en dus…de gracieuze Fedor den Hertog. Mijn ouweheer en ik waren bij die omlopen natuurlijk wel vóór de Twentse renners, van wie ik me onder meer nog Arie Hassink, Henk Nieuwkamp en Herman Snoeijnk herinner.
Han Pape
Mooi stuk, getuigt van passie en kennis. Joop is niet alleen de grootste Nederlandse ronderenner aller tijden, hij is de grootste NL renner aller tijden. Die stuitte op Eddy Merckx en Bernard Hinault. Maar desondanks een enorme erelijst bij elkaar trapte waarop ook talloze koersen staan die bij het grote publiek wellicht minder bekend zijn maar bij kenners respect afdwingen. Bovendien had Joop een ongekende gunningsfactor. Tot op de dag van vandaag. Joop is een juweel van een mens