Enkele jaren geleden heb ik mij als vrijwilliger aangesloten bij de Historische Kring Wederden, welk laatste woord de oude naam is voor Wierden. Na voornamelijk mijn aandacht gericht te hebben op de sport, op veel verschillende manieren, leek het mij een goede zaak mijn blikveld wat te verruimen. Er is meer dan sport alleen. De geschiedenis van Wierden en zijn inwoners sprak mij altijd al aan, de oorlogstijd, de komst van de Molukkers naar Wierden, de wijze waarop zij zich moesten aanpassen, het trok mijn belangstelling. Vooral de avonden die ik bezocht in het wijkcentrum van de Molukkers waren zinvolle en vaak ogen-openende bijeenkomsten. Dat mijn keus op de Historische Kring viel was dus niet zo vreemd.
Toen we twee jaar geleden op het punt stonden om de tentoonstelling over de oorlogstijd en de bevrijding van Wierden in te richten brak de corona uit. Nu, twee jaar verder, zitten we nog steeds met de invloed die corona op de samenleving heeft, maar mag er gelukkig weer veel. En dus is de tentoonstelling opgebouwd, geopend en te bezoeken. En het is mijns inziens meer dan de moeite waard.
Sinds afgelopen week maak ik ook deel uit van het team dat de wandelroute Oorlog en Vrede verzorgt, de plekken met herinneringen aan oorlog en bevrijding. Met al mijn ervaring als RTV- verslaggever, microfonist bij sportwedstrijden, het verzorgen van presentaties, enzovoort, leek mij dat een mooie en bij mij passende taak.
In die laatste conclusie kan ik mij nog steeds vinden, maar wel met enkele kanttekeningen. De eerste keer mocht ik mee met de vaste gidsen Leta en Theo, zeg maar als een soort stagiaire. Luisteren, de oversteekplaatsen bewaken, de schooljeugd bij elkaar houden. Veel scholen hebben wandelingen geboekt in het kader van 75 jaar vrijheid, nu dus al 77 jaar. Ik was er maar druk mee, maar vooral dus met luisteren, de feiten in me op te nemen. De map die ik al twee jaar in huis had, diverse keren doorgenomen had en die ik volgens mij van achter naar voren kende diende als leidraad. Het verhaal klopte, het was duidelijk, ik zou het zo over kunnen nemen.
De volgende dag opnieuw een schoolklas. Gezien de grootte van de groep werd die in tweeën gesplitst. Ik werd ingedeeld bij Leta. Na het begin bij het oorlogsmonument en de kerk gingen we de Appelhofstraat in, op weg naar de volgende punten op de lijst. Jouw beurt, zei Leta. Daar had ik op gewacht. Natuurlijk kwam er een verhaal, maar het leek niet op wat ik in mijn hoofd had. De feiten klopten, maar er miste iets. Verder maar weer, het kerkhof met de oorlogsgraven, de graven van de verzetshelden. Geweldig verteld door Leta, de jeugd werd stiller en stiller, het maakte indruk.
De wandeling ging verder ,op weg naar het station. Ik doe de olietrein, jij de monumenten, zei Leta. Prima. Het ging redelijk, er was aandacht, maar ja, ik miste nog steeds iets. En dat kwam even later, in de Stationsstraat, bij het verhaal over de familie de Haas, en Elisabeth Lutraan, het dienstmeisje. Vol enthousiasme werd het verhaal verteld, de oud-juf was weer helemaal op haar plaats. Deelde onderwijl nog even een sneer uit aan een vervelende leerling, nauwelijks opgemerkt door de rest van de klas. Zoiets heet aandacht vasthouden. Ik stond erbij, keek ernaar en luisterde vooral. Prachtig. En toen wist ik ook wat ik zelf was vergeten: juist het verhaal er omheen verteld wat er gebeurd is. Het geeft kleur en beleving aan de feiten die er liggen.
Daar sta je dan met al je ervaring. Ik heb mijn les geleerd, ga het anders doen. Met dank aan mijn stagebegeleidster.
Nooit te oud om te leren.
Harry Middeljans
