Zijn het de sporters of zijn het de media? De prestaties of de kijkcijfers? Hoe valt het te verklaren dat we van de ene in de andere sportpsychose rollen? Dat het hele land binnen de kortste keren in de ban raakt van een sportteam, sportman of sportvrouw? Het euforische vuur rond de Oranjevoetbalvrouwen vlamde hoog op, iedereen warmde zich eraan, ook degenen die niets met voetbal hadden en al helemaal niks met vrouwenvoetbal. Niet te lang, want snel een andere hype creëren.
Je zag het ook toen Epke Zonderland zich naar de wereldtop rekstokte, of ‘onze eigen’ Sanne Wevers olympisch goud oogstte op de balk. Zou dat zonder mediagekte ook gelukt zijn. Tot die tijd was turnen in Nederland iets van gymnastiek, maar Hans van Zetten verhief de oefeningen van Epke en Sanne. Ze werden een hype. Hun voornamen waren opeens genoeg. Ze verhieven ook ons, de kijkers, het volk, wij deelden mee in hun goud. Bij de als leeuwinnen gekoesterde voetbalvrouwen idem dito. Voornamen zeggen en genoeg, Vivianne was Miedema en omgekeerd. Dankzij de televisie. Het zou wel eens begonnen kunnen zijn met Ard & Keessie, geen idee hoe die jongens heetten. Wat zegt u? Schenk en Verkerk? Nooit van gehoord. Altijd gedacht dat het de hard schaatsende zonen van Theo waren. Welke Theo? Koomen natuurlijk!
Het zal een beetje kip-en-ei zijn, de relatie sporters-media; ze zijn verklonken. Zonder de media waren er wel sporten, maar geen sportpsychoses. De sport als bedrijfstak is gemondialiseerd door de media-aandacht, met name de televisie. Omgekeerd heeft de televisie de sport nodig gehad om commercieel te exploderen. De waanzinnige transfersommen, salarissen en sponsorcontracten hebben daar weer mee te maken. In zekere zin leidt het ook tot debilisering. Het hysterisch commentaar bij voetbalwedstrijden getuigt ervan: echolalie en paranoia hebben de overhand, hallucinerende interviewers, die zich van glossolalie bedienen alsof ze de Heilige Geest met vurige tongen een prangende vraag willen stellen over een gevalletje van buitenspel na een cornerbal die uit de lucht viel.
We hebben het kennelijk nodig, de sporters en de media, het is nu even Dafne voor en Dafne na, nog even, want dit weekend begint de voetbalcompetitie weer.
Daan Schipper
