Geeld is macht en macht corrumpeert. Ne iezern wet van het heelal. Te völle geeld maakt alderbassend onsympathieke leu. Jonge profs met torenhoge inkommens zollen ne verplichte cursus mutten volgen um met völle geeld toch een fesoenlijk lid van de maatschappij te worden.
Joop den Uyl, sociaal-democraat van miene jonge joaren, köm met de VermogensAanwasDeling (VAD). At bedrieven weenst dreejden, zol dat geeld terugge noar de woarkvloere mutten. De oarbeaiders kregen andelen in ’t bedrief en zo köm ‘t bedrief op natuurlijke wieze in haande van ’t woarkvolk. De verbeelding van Den Uyl was te kort an de mach um dit soort dinge ook in de praktijk te brengen. Het ideaal was: alle Menschen werden Brüder: iederene liek en rech. Mer dat is vearder vot as ooit. Biej het sloeten van de leste kloosters kö’j wal zeggen det alle Brüder Menschen zeent ewörden.
Wiej hebt an de sociaal-democratie wal een progressief belastingstelsel oaverheulden. Verdeen iej völle, dan betaal iej völle belasting. Is heel gewoon, want iej köant het ook het beste betalen. He’j völle geeld verdeend an de gemeenschap, dan mag de gemeenschap doar – via de belastingopbrengsten – ook van metprofiteren. Toen’k joonk en fanatiek was, veun ik dat gloepens onearlijk. Nen oondernemmer neamp risico, woarkt dag en nacht, verdeent nen moojn ceant en mut dan van al dat extra geeld de helfte noar de belasting brengen.
Toch deank ik doar vuural de leste tied heel aanders oaver. Mu’j eens kieken wat greanzeloos kapitaal met een meanske dut. He’j geeld te ballast, dan hoof iej nergens rekkening met te hoolden. Iej hooft oe neet in te spannen vuur oew woark. Bevaalt ’t oe neet, dan doo’j wat aans. Iej hooft oe nergens verantwoordelijk vuur te veulen. Iej köant zelfs gin bliksem oetvoeren en ’n helen dag Netflixen. Iej jaagnt op de snel weg zo hard a’j weelt, want dee bekuring maakt oe niks oet. Der is hoaste ginnen regel den oe kan tegenhoolden. Het meeste in het leaven is met geeld of te kopen. Iej köant zo asociaal wean a’j weelt. En dan te bedeanken dat ‘r alverdan mear leu zeent met onverantwoord völle geeld. Ne nieje klasse rieke leu dee de hele wearelnd noar de haande köant zetten. Um bange van te worden.
Ik zir vuur keaihard ingriepen. A’j 180 op de snelweg riedt en niks geeft um alle bekuringen, he-j onverantwoord völle geeld. Dat volk mu’w het riebewies vuur altied ofnemmen, ne enorme boote gewen en leavenslaank verplichen um nen particulieren chauffeur te nemmen.
Dat de nieje regering dat neet zelf bedacht hef…
Gerrit Dannenberg
