De laatste dagen sprak ik veel mensen. Soms echte sportliefhebbers, soms ook niet. En waar ging het dan over? Over het verspeelde kampioenschap van FC Twente. Het zit de mensen hoog. Dat is overal te merken. Ik had twee vergaderingetjes en wat was het informele eerste en laatste agendapunt? Juist, het falende FC Twente. Steve McClaren heeft de onevenwichtige selectie niet zodanig aan de praat gekregen dat de strijd met de andere favorieten op hoog niveau aangegaan kon worden. Dan begint de Tukker te mopperen. Ze hadden dit en ze hadden dat. Ik hoor het ook elke thuiswedstrijd achter me. Bij het eerste slippertje van Boschker, Chadli, Brama of Douglas krijgen ze de hoon over zich heen en mogen ze het liefst meteen oprotten. Tukkers zijn trots als het goed gaat, dat weten we, maar als het even tegenzit, slaat meteen het gesputter toe. Maar dat is overigens in Groningen, Eindhoven, Amsterdam of Kerkrade niet anders.
Ik lees al vergelijkingen in de media tussen de scores van Co Adriaanse en McClaren. Onzinnig natuurlijk. Iemand vroeg me waar nou de diepere oorzaak ligt van het instabiele of – zoals McClaren het afgelopen zaterdag zelf noemde – inconsistente (zeg maar onsamenhangende) spel van de FC. Dat is wel een goede vraag.
De oorzaak ligt bij de samenstellers van de selectie. Scouts, technisch hart en andere betrouwbare deskundigen van de club droegen een jaar geleden spelers aan ter vervulling van de ontstane vacatures, waaronder de belangrijkste die van Theo Janssen was. Daarnaast liepen makelaars en managers met hun voetbalkoopwaar de deur plat in Enschede en Hengelo. Vervolgens beslisten Joop Munsterman en zijn trouwe compagnon Aldo van der Laan wie er gekocht werden en wie er uit eigen gelederen nog op de markt werden gebracht cq in aanmerking kwamen voor verhuur. Zo ging dat en zo gaat het nog steeds im grossen ganzen. Kortom, de oorzaak van het relatief matige, kwakkelige seizoen ligt bij Joop. De man die leiding gaf aan de succesvolle wederopstanding na de crisis in 2003, is de eindverantwoordelijke. Joop is voorzitter én directeur en is dus de man die uiteindelijk alle knopen doorhakt. Het directeurschap naast het voorzitterschap bestond op papier al een jaar of acht, maar kort nadat hij in oktober 2010 halsoverkop bij Wegener vertrok, betrok hij een kantoor in de Veste en werd hij echt actief als algemeen-directeur.
De verkoop van Ruiz is de grootste oorzaak van het missen van de titel. Joop deed dat zelfs drie uur voor het verstrijken van de transferperiode in de zomer van 2011 toen hij de kampioenmaker van 2010 verkocht voor twaalf miljoen en daarmee tevens de titel. De competitie was nota bene al begonnen. Theo Janssen weg en ook nog Ruiz. Zonder dat soort kanjers lukt het echt niet. Althans als je weer nummer 1 wilt zijn en dat willen de fans. En dat willen Joop cs ook, niet in het minste vanwege de miljoenen die een titel oplevert. Voor Theo kwam naamgenoot Willem. Maar Willem is geen Theo. Willem is een heel ander type speler.
Ruiz verkopen zonder een vergelijkbaar alternatief betekende dat de titel vrijwel zeker onhaalbaar was. Joop had een gentlemen’s agreement met Ruiz. Hij mocht bij een aannemelijk bedrag vertrekken. Twaalf miljoen bood Fulham, dus weg was hij. Joop kon die miljoenen heel goed gebruiken. FC Twente heeft tientallen miljoenen geleend en die moeten terugbetaald worden evenals intussen een aanzienlijk bedrag als rente. Dus Joop rekent altijd. Ik ben er wel eens bij geweest dat hij in een informele setting een aantal spelers noemde plus de bedragen die hij daarvoor redelijkerwijs tegemoet kan zien, als ze vertrekken. Dertig miljoen, veertig miljoen. Maar Ruiz en dus het kampioenschap verkopen is het kind met het badwater weggooien. De aimabele topspeler had nog een contract tot 2014. Dus had Joop hem met een gerust hart nog een jaar kunnen vasthouden ondanks het agreement. Dan was de club een titel rijker geweest en hadden al die fans van hem nog een jaar kunnen genieten van wellicht de beste voetballer die ooit het shirt van Twente heeft gedragen.
Maar daarmee zijn we er nog niet. Bryan Ruiz weg, Leroy Fer kwam. Dat werd een prestigestrijd tussen Joop en Feyenoords Martin van Geel. Joop wilde hem per se ophalen en won het duel. Dat hij met Willem Janssen al een loper in dienst had genomen, was hem even ontschoten. Beter was geweest een creatieve middenvelder te kopen. Maar Fer wilde hij niet laten lopen, want hij is goed en brengt straks nog veel meer op. De miljoenen gingen voor in plaats van de balans in het elftal. Later kwam nog Joshua John van Sparta. En nog weer later kwam voor liefst vierenhalf jaar de Portugese keeper Daniel Fernandes naar Enschede of liever gezegd naar Hengelo, waar hij zo nu en dan keept in het beloftenteam om te laten zien dat hij een miskoopje is. Miskoopje, omdat hij transfervrij was en dus goedkoop. En weer later arriveerden ook Wesley Verhoek en Glynor Plet in Enschede.
De selectie zag er steeds onsamenhangender uit. De net weer fitte Nicky Kuiper is de enige linkspoot in de selectie. Matige backs, geen uitgebalanceerd middenveld (met daarbij de pech dat Denny Landzaat lang geblesseerd was), vijf à zes rechtsbuitens (Bajrami, Berghuis, J. John, Verhoek en soms O. John cq Chadli).
Deze disbalans is het gevolg van Joops beleid, dat overigens verdraaid moeilijk is, dat geef ik toe. Je moet het hoge niveau handhaven en tevens miljoenen afbetalen. Ik heb veel respect voor Joop, want wat hij geflikt heeft sinds zijn aantreden, is buitengewoon knap. Dat heb ik meerdere keren gezegd en geschreven. Joop heeft ook verstand van voetbal, maar niet genoeg. Hij is te weinig vakman pur sang. Het is derhalve beter een technisch directeur aan te stellen. Cees Lok is als technisch manager druk met de hele vereniging, diens assistent Kees van Wonderen ook. De hoofdtrainer kan zo’n functie er ook niet goed bij doen, bovendien is hij een passant. Boven Lok en Van Wonderen en de scouts Bleuming en Van Staa zou een technisch directeur moeten staan die zich bijna uitsluitend bezighoudt met het eerste elftal, met de spelersmarkt, met het scouten van een geschikte hoofdtrainer en wat dies meer zij. Hij kent het beleid van de club, hij kent de eigen talenten die in aantocht zijn. Hij heeft een enorme kijk op het spelletje. Hij bewaakt de balans in de selectie. Hij zou moeten dienen als voorname adviseur, als sparringpartner van Joop & Aldo, want zij nemen de beslissingen uiteindelijk. Dat zal zo blijven en dat kan dan ook.
Ik zie bijvoorbeeld in oud-speler Kenneth Perez een kandidaat voor een dergelijke job. Maar wellicht zijn er meer. Daar zou men goed over moeten nadenken. Ik denk dat FC Twente zo’n functionaris nodig heeft om niet weer zo’n onevenwichtig seizoen mee te maken. En rap een beetje, zou Herman Finkers zeggen. Want de club is alweer op de markt actief. Bjelland komt, Breukers komt, Tadic, Gyasi, Schöne wordt genoemd. Andere namen duiken op. Straks staan er op 1 september weer talloze spelers op een basisplaats te wachten, maar is er door de trainers van geen kant een goed evenwicht in het team te krijgen.
Kenneth Perez, die twee jaartjes bij de club heeft gespeeld en de cultuur door en door kent? Perez is een verstandig iemand, heeft veel kennis over het spelletje en spelers, maar lijkt me uiteindelijk niet echt geschikt. Optie: Kluivert doorschuiven naar de staff van de eerste selectie (zo kan hij nog verder doorleren) en een Boudewijn Pahplatz of Alfred Schreuder op de door jou gecreëerde plek.
Ik kan me helmaal vinden in bovenstaande tekst. Maak me ook wel zorgen om het feit dat Joop (te) veel macht heeft binnen de club. Er zijn genoeg deskundige mensen bij de club die de voetbaltechnische zaken beter kunnen organiseren dan Joop
Han Berger lijkt me zeer geschikt.