Als ik de naam Van der Poel hoor is mijn eerste associatie de zomerse ijsnering van een even kiene als koele ondernemer met de uitvalsbasis in Hengelo en vestigingen elders in de regio. Ambachtelijke ijsmakers sinds bijna een eeuw. Als het om sport gaat is er ook een koppeling met Van der Poel, want de winterse veldcrosscompetitie hier te lande is een zaak van ene Van der Poel. Vroeger had je tenminste nog Hennie Stamsnijder… nu is het alles Matthieu van der Poel.
Van der Poel is nu ook op schaatsen een fenomeen, maar dan hebben we het over een langebaanschaatser uit Zweden. Zijn grootouders van vaders kant waren weliswaar Nederlanders, maar hij is geboren en getogen in Trollhättan, wat in mijn oren klinkt als een verloren gewaand script van een Tolkienboek, maar dat terzijde.
De schaatsende Van der Poel werd dit weekend in het land van zijn grootouders, want op het ijs van Thialf te Heerenveen, de verrassende wereldkampioen hardrijden op ijzers en dat dan ook nog eens op de lange afstanden, te weten de vijf en de tien kilometer. Hoe langer de race, hoe sterker de racer. Van der Poel vestigde meteen een nieuw wereldrecord op de tienduizend meter.
Het is natuurlijk mooi dat Henk Angenent nog even zijn Elfstedentocht op de Friese meren, kolken en kanalen herhaalde – ach, heerlijke herinnering -, maar in het licht van de komeet die Van der Poel heet toch een bijzaak, want meer nostalgie dan prestatie.
Van der Poel kwam niet als een komeet, want schaatst al wedstrijden sedert hij zo ongeveer kan lopen. De kleine Van der Poel was gek van de voorloper van de hockeysport, op bevroren water. Het heet bandy, wordt gespeeld door twee teams die met sticks een bal in een doel moeten krijgen, op een ijsvloer van zo’n honderd vierkante meter. Een jaar of acht geleden vond hij het zo snel mogelijk schaatsen op een ovaal nóg mooier en hij bleek daarvoor in de wieg gelegd. Al bij de junioren manifesteerde zich zijn talent. Bij de Olympische Jeugdwinterspelen gooide Van der Poel meteen hoge ogen en dat bleek geen toeval.
Zowel in Innsbrück als in Klobenstein reeg hij goud, zilver en brons aaneen. Weer een jaar later won hij de vijf kilometer op de WK junioren 2014 in Bjugn en zijn wereldbeker debuut maakte hij in november 2013 in Calgary. Dat hij behalve aanvallende benen op ijs ook nog eens aanvallende hersens van denken en verdedigende ideeën had bleek toe hij zich een poos ging wijden aan het volgen van een studie én het dienen in het leger. Het schaatsen leek een hobby, maar werd wel onderhouden.
Het verzetten van de zinnen pakte goed uit. Dat bleek eerder al in Inzell waar hij het baanrecord op de tien kilometer scherper stelde en dit weekend in Heerenveen waar hij tot veler verrassing een nieuw wereldrecord op deze afstand liet noteren. Nooit was een schaatser sneller dan hij.
Han Pape
