Het zijn over het algemeen geen immens grote feesten maar een huwelijksfeest van 25 geleden moet – nogmaals- op passende wijze gevierd worden. Veel herinneringen komen weer boven drijven en al datgeen wat er aan voorafging. Dat zijn kleinschalige feestjes met drank, veel drank!
Maar wat te denken van sportief-historische gebeurtenissen als het winnen van de Europa Cup of zelfs de finale van een World Cup, in welke tak van sport dan ook.
Deze week, 4 januari 2022, na 25 jaar zijn we nog steeds in de ban van wat het toen was: de Elfstedentocht van 4 januari 1997. De vijftiende in de rij vanaf 1909 toen de eerste officiële Elfstedentocht werd verreden. Of zoals de Friezen dat plegen te zeggen Alvestedetocht, ‘De tocht der tochten’ over een afstand van 200 kilometer door het Friese landschap met traditioneel het begin en eind in Leeuwarden.
Werd de eerste officiële Elfstedentocht in 1909 verreden bij de oprichting van de ‘Vereniging van Friesche Elfsteden’, in 1845 was al bekend dat drie mannen in één dag langs 11 steden hadden geschaatst in een tijd van 14 en ½ uur. In 1891 reden honderden Friezen langs de elf steden in een onderlinge competitie. De snelste deed dat in 12uur en 55 minuten. Het verschil in tijd tussen toen en nu, ruim 5 uur. Natuurlijk heeft dat te maken met kleding maar vooral met de temperatuur. Wat te denken van de tocht in 1963, de tocht die nu nog beroemd/berucht is als de ‘Hel van het Noorden’, gewonnen door de onlangs overleden Reinier Paping. Temperatuur -18 en een ijzige Noorden wind. De helden van toen.
‘Pijn en bevroren vingers’ is een statement voor de Elfstedentocht hoewel dat zeker niet gold voor de laatste tocht 25 jaar geleden. Groepsfoto’s, kraampjes langs de kant van de route en bij iedere doorkomst in een van de elf steden, feest. En hoe bekend is niet het iconische bruggetje van Bartlehiem?
Schaatsplezier is er altijd geweest. Wat te denken van de tientallen olieverfschilderijen uit de zeventiende eeuw. Niet de rijders zijn bekend gebleven maar de schilders zoals Hendrick Havercamp met ‘Winters landschap met ijsvermaak’ (1608 / olieverf op paneel). Toen leken de winters nog de winters zoals we die kennen uit 1963. Of lijkt dat maar zo? Zijn onze herinneringen mooier dan de werkelijkheid? Eén ding is zeker. De volgende Elfstedentocht komt steeds een dag dichterbij!
Gerard Kokhuis
