Toen ik begin jaren zeventig in het Utrechtse Groene Hart het fietsplezier ontdekte waren fietsers even zeldzaam als tegenwoordig wulpen in het Overijsselse weidelandschap. Het fietsgebruik groeit de laatste jaren explosief. En regelmatig speelt er zich welhaast een gevecht op leven en dood af op de fietspaden. Zo lijkt het.
Volgens zelf verklaarde kouwe grond-psychologen zou een deel van de – vooral mannelijke – fietsers zich laten inspireren door de prestaties van Tom Dumoulin. Daarbij wordt een karikatuur van een fietser geschetst die te dik, te strak gekleed in schreeuwerige tenuetjes, op een te dure fiets, bestemd om een deel van het overtollige vet te compenseren, waarschijnlijk de testosteronspiegel in zijn huwelijk niet meer omlaag krijgt en daarvoor de fiets gebruikt en zich bij voorkeur verplaatst in het gezelschap van een bende gelijk gestemde, o-benige vetpoten. Slachtoffers zouden de arme oudere mensen zijn die tijdens hun levensavond nog wat willen ontspannen en gezellig willen genieten van de omgeving. Deze slingerende en op de fietspaden stilstaande groepen fietsers laten zich onder anderen inspireren door Anita Witzier, die er mede voor heeft gezorgd dat Nederland wordt volgepompt met goedkope e-bikes van een bepaald merk dat elke dag van het jaar grote kortingfeesten organiseert op TV en krantenpagina’s. Dit heeft dus geresulteerd in een explosieve groei. Maar ook deze groei heeft een prijs. De fietsen beginnen na de prijsexplosies letterlijk te exploderen. Zoals in het geval van zovele controverses wordt het vuurtje vaak steeds weer opgepookt. Sensatie verkoopt! De conclusie: we hebben blijkbaar meer last dan gemak van onze ego’s. Moeten we hier dan maar mee leren leven? Nee.
Deze week werd bekend dat Nederlanders veruit de meest actieve Europeanen zijn. Dit succes is mede toe te schrijven aan de goede infrastructuur. Zo, die kunnen we in onze zak steken! We moeten echter voorkomen dat we ten onder gaan aan ons eigen succes. Want als het gaat om fietsstimulering en het gebruik van de fiets om vele maatschappelijke en omgevingsproblemen op te lossen is er nog een wereld te winnen.
Aanpassen van de infrastructuur is natuurlijk een voor de hand liggende, zeer kostbare oplossing. Zeer smalle fietspaden verbreden en ‘vergevingsgezind’ maken (vlakke overgang naar de berm) is een eerste stap. Op een slimme manier zijn fietsstromen te kanaliseren en te scheiden. Overijsselse Kromme Sturen Fietsroutes (in ontwikkeling) zijn daar een voorbeeld van. Maar ook de vele, hoog gewaardeerde Overijsselse MTB routes zijn een goed voorbeeld van scheiden van ‘recreatief verkeer’. Of fietssnelwegen voor woon-werkverkeer. Voor groepen tientallen tourfietsers, slingerende, traag reagerende oudere fietsers en jongere fietsmobieltjes zijn de paden echter nooit breed genoeg. Daar valt niet tegenaan te asfalteren.
Iedereen mag om te beginnen eerst eens bij zichzelf te rade gaan, daar is nog een fietswereld te winnen. Fietsen vereist concentratie, oefening, stuurvaardigheid, aandacht en begrip voor de medefietser en een optimale afstelling van de fiets. De beloning is een fit lijf en een frisse kop. Dat weet ik al 45 jaar en daar heb ik geen Tom Dumoulin of Anita Witzier voor nodig!
Theo de Rooij
Een harte kreet van een echte ervaringsdeskundige.